1
EXE RANK
ѕту[ℓ`]α
Fexe Kullanıcısı
Irak halkı 7 Mart’ta sandıklara gidiyor. Bu seçimler, ülkedeki genç ve kırılgan demokrasi, hükümetin güvenliği sağlama yeteneği ve yıllardır savaşmakta olan gruplar arasında sağlanması umut edilen uzlaşma için bir önemli sınav niteliğinde.
[COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ta seçimleri kimin kazanacağı henüz belli değil ancak yeni hükümet, selefinin elini kolunu bağlayan bir dizi soruna çözüm bulmak için çabalayacak.
KÜRT-ARAP İLİŞKİLERİ
[COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ın Arap çoğunluğu ve Kürt azınlığı arasında uzun zamandır toprak, petrol ve anayasal haklar konularında tartışmalar yaşanıyor. [COLOR=#0000ff]ABD[/COLOR]’li yetkililer bu tartışmaların şiddet yaratabileceğinden ve [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ın yeni hükümetinin bu sıkıntıyla baş etmek zorunda kalacağından endişe ediyor.
Yeni hükümetin, petrol şehri Kerkük’le ilgili tartışmalara sonuçlandırması lazım. Ülkede yaşayan Kürtler, Kerkük’ü atalarından kendilerine miras kalmış bir vatan olarak görüyor ve şehri Kuzey [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’taki Bölgesel Kürt Yönetimi topraklarına dahil etmek istiyor.
Kürtler, özellikle Batı’da yıllar süren lobi çalışmaları ve petrol dâhil birçok önemli iş bağlantısı yüzünden büyük bir destek görüyor. Şehirdeki Araplar ve Türkmen kökenliler, Kürtler tarafından yönetilecekleri ihtimaliyle alarma geçmiş durumda. Ekim ayında, 23 yıl sonra ilk kez [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR] genelinde bir nüfus sayımı yapılması planlanıyor. Sayımdan çıkacak sonuçlar Kerkük konusunda Arapların mı yoksa Kürtlerin mi haklı olduğunu ortaya koyacak.
[COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’taki bir diğer sorunlu bölge de Musul ve çevresi. Burada yerel Kürt ve Arap liderlerin içinde bulunduğu çatışma, bölgenin güvenliği açısından büyük bir güvenlik boşluğu yaratıyor ve terör örgütü El Kaide bu boşluğu dolduruyor. Diğer yandan Kuzey [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR] Bölgesel Yönetimi de yabancı petrol şirketleriyle imzalanan bağımsız anlaşmaların geçerliliğiyle ilgili olarak [COLOR=#0000ff]Bağdat[/COLOR]’la gerginlik yaşıyor.
PETROL VE UZLAŞMA
[COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ta petrol konusunda Kürtlerle yaşanan anlaşmazlıkların yanı sıra yeni hükümetin petrol şirketleriyle imzalanan milyarlarca dolarlık anlaşmaları da yakından takip etmesi gerekiyor. [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ın anlaşmalarla ilgili tavrı ülkede yasal çerçevelerin ve arbitrasyon mekanizmalarının yokluğundan şikayet eden yabancı yatırımcılar için güçlü bir işaret olacak.
Mezhepler arasındaki tansiyon, [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ta bir dönem kontrolü elinde tutan Sünnilerin Şii çoğunluğun kendilerini adil bir güç bölümünden mahrum bırakmak istediği yönündeki kaygılarıyla yükseliyor.
[COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ta göreve gelecek yeni hükümetin, [COLOR=#0000ff]ABD[/COLOR] işgalinden sonra on binlerce kişinin ölümüne yol açan mezhep savaşlarının yaralarını sarması ve iki taraf arasında kalıcı bir barış tesis etmesi gerekiyor.
Hükümetin ayrıca Arap ülkelerinin ve [COLOR=#0000ff]İran[/COLOR]’ın müdahalelerini önlemesi de önemli.
TEMEL HİZMETLER
Temel hizmetlerin iyileştirilmesi [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ta Saddam Hüseyin’in devrilmesinin ardından doğan demokrasiyle ilgili büyüyen şüphelerin tersine döndürülmesi için kilit öneme sahip. Ülkeye günde birkaç saat elektrik verilebiliyor, sokaklar çöp dolu, işsizlik ise tehlikeli boyutlara ulaşıyor.
GÜVENLİK VE SU
Geçtiğimiz aylarda [COLOR=#0000ff]Bağdat[/COLOR]’ı sarsan bombalı saldırıları önlemeyi ve Nineveh’teki şiddeti bastırmayı başaramayan [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR] güvenlik güçleri [COLOR=#0000ff]ABD[/COLOR]’nin seçimlerden sonra asker sayısını azaltmasıyla daha büyük bir baskı altında olacak. Güvenlik güçlerinin kendi içindeki koordinasyonunun sağlanması ve yolsuzluğa bulaşmış isimlerin kurumlardan temizlenmesi gerekiyor. [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ın aynı zamanda askeri donanımını, eğitim programlarını ve istihbarat kapasitesini de geliştirmesi gerek.
[COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ta su kaynaklarının kısıtlı olması çok ciddi bir problem. Ülkenin 30 milyonluk nüfusu genişledikçe ve savaş yüzünden terk edilen tarım alanları kullanıma açıldıkça bu sıkıntı daha da büyüyecek. Ülke topraklarından geçen Fırat ve Dicle nehirleri üzerinde [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ın komşularının inşa ettiği barajlar susuzluğu artırıyor. Türkiye’yle yapılan müzakereler sonucu ülkeye akan su miktarı bir nebze arttı ancak yeni hükümetin bu müzakerelerin kaps***** genişletmesi gerekiyor.
ANAYASAL REFORM VE SINIRLAR
Politikacılar [COLOR=#0000ff]ABD[/COLOR] işgalinden sonra hazırlanan anayasada değişiklikler yapılmasını uzun zamandır tartışıyor. Söz konusu değişiklikler arasında laiklik ilkesinin uygulamaya konması ve merkezi hükümetle eyaletler arasında bir güç dengesi kurulması da var.
[COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR] henüz [COLOR=#0000ff]İran[/COLOR] ve Kuveyt’le arasındaki sınırları belirlemiş değil. Aralık ayında küçük bir grup [COLOR=#0000ff]İran[/COLOR] askeri, [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ın kendi toprağı kabul ettiği bir yerdeki kullanılmayan bir petrol kuyusuna bayrak dikmiş ve sorun yaratmıştı.
[COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ta seçimleri kimin kazanacağı henüz belli değil ancak yeni hükümet, selefinin elini kolunu bağlayan bir dizi soruna çözüm bulmak için çabalayacak.
KÜRT-ARAP İLİŞKİLERİ
[COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ın Arap çoğunluğu ve Kürt azınlığı arasında uzun zamandır toprak, petrol ve anayasal haklar konularında tartışmalar yaşanıyor. [COLOR=#0000ff]ABD[/COLOR]’li yetkililer bu tartışmaların şiddet yaratabileceğinden ve [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ın yeni hükümetinin bu sıkıntıyla baş etmek zorunda kalacağından endişe ediyor.
Yeni hükümetin, petrol şehri Kerkük’le ilgili tartışmalara sonuçlandırması lazım. Ülkede yaşayan Kürtler, Kerkük’ü atalarından kendilerine miras kalmış bir vatan olarak görüyor ve şehri Kuzey [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’taki Bölgesel Kürt Yönetimi topraklarına dahil etmek istiyor.
Kürtler, özellikle Batı’da yıllar süren lobi çalışmaları ve petrol dâhil birçok önemli iş bağlantısı yüzünden büyük bir destek görüyor. Şehirdeki Araplar ve Türkmen kökenliler, Kürtler tarafından yönetilecekleri ihtimaliyle alarma geçmiş durumda. Ekim ayında, 23 yıl sonra ilk kez [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR] genelinde bir nüfus sayımı yapılması planlanıyor. Sayımdan çıkacak sonuçlar Kerkük konusunda Arapların mı yoksa Kürtlerin mi haklı olduğunu ortaya koyacak.
[COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’taki bir diğer sorunlu bölge de Musul ve çevresi. Burada yerel Kürt ve Arap liderlerin içinde bulunduğu çatışma, bölgenin güvenliği açısından büyük bir güvenlik boşluğu yaratıyor ve terör örgütü El Kaide bu boşluğu dolduruyor. Diğer yandan Kuzey [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR] Bölgesel Yönetimi de yabancı petrol şirketleriyle imzalanan bağımsız anlaşmaların geçerliliğiyle ilgili olarak [COLOR=#0000ff]Bağdat[/COLOR]’la gerginlik yaşıyor.
PETROL VE UZLAŞMA
[COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ta petrol konusunda Kürtlerle yaşanan anlaşmazlıkların yanı sıra yeni hükümetin petrol şirketleriyle imzalanan milyarlarca dolarlık anlaşmaları da yakından takip etmesi gerekiyor. [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ın anlaşmalarla ilgili tavrı ülkede yasal çerçevelerin ve arbitrasyon mekanizmalarının yokluğundan şikayet eden yabancı yatırımcılar için güçlü bir işaret olacak.
Mezhepler arasındaki tansiyon, [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ta bir dönem kontrolü elinde tutan Sünnilerin Şii çoğunluğun kendilerini adil bir güç bölümünden mahrum bırakmak istediği yönündeki kaygılarıyla yükseliyor.
[COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ta göreve gelecek yeni hükümetin, [COLOR=#0000ff]ABD[/COLOR] işgalinden sonra on binlerce kişinin ölümüne yol açan mezhep savaşlarının yaralarını sarması ve iki taraf arasında kalıcı bir barış tesis etmesi gerekiyor.
Hükümetin ayrıca Arap ülkelerinin ve [COLOR=#0000ff]İran[/COLOR]’ın müdahalelerini önlemesi de önemli.
TEMEL HİZMETLER
Temel hizmetlerin iyileştirilmesi [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ta Saddam Hüseyin’in devrilmesinin ardından doğan demokrasiyle ilgili büyüyen şüphelerin tersine döndürülmesi için kilit öneme sahip. Ülkeye günde birkaç saat elektrik verilebiliyor, sokaklar çöp dolu, işsizlik ise tehlikeli boyutlara ulaşıyor.
GÜVENLİK VE SU
Geçtiğimiz aylarda [COLOR=#0000ff]Bağdat[/COLOR]’ı sarsan bombalı saldırıları önlemeyi ve Nineveh’teki şiddeti bastırmayı başaramayan [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR] güvenlik güçleri [COLOR=#0000ff]ABD[/COLOR]’nin seçimlerden sonra asker sayısını azaltmasıyla daha büyük bir baskı altında olacak. Güvenlik güçlerinin kendi içindeki koordinasyonunun sağlanması ve yolsuzluğa bulaşmış isimlerin kurumlardan temizlenmesi gerekiyor. [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ın aynı zamanda askeri donanımını, eğitim programlarını ve istihbarat kapasitesini de geliştirmesi gerek.
[COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ta su kaynaklarının kısıtlı olması çok ciddi bir problem. Ülkenin 30 milyonluk nüfusu genişledikçe ve savaş yüzünden terk edilen tarım alanları kullanıma açıldıkça bu sıkıntı daha da büyüyecek. Ülke topraklarından geçen Fırat ve Dicle nehirleri üzerinde [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ın komşularının inşa ettiği barajlar susuzluğu artırıyor. Türkiye’yle yapılan müzakereler sonucu ülkeye akan su miktarı bir nebze arttı ancak yeni hükümetin bu müzakerelerin kaps***** genişletmesi gerekiyor.
ANAYASAL REFORM VE SINIRLAR
Politikacılar [COLOR=#0000ff]ABD[/COLOR] işgalinden sonra hazırlanan anayasada değişiklikler yapılmasını uzun zamandır tartışıyor. Söz konusu değişiklikler arasında laiklik ilkesinin uygulamaya konması ve merkezi hükümetle eyaletler arasında bir güç dengesi kurulması da var.
[COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR] henüz [COLOR=#0000ff]İran[/COLOR] ve Kuveyt’le arasındaki sınırları belirlemiş değil. Aralık ayında küçük bir grup [COLOR=#0000ff]İran[/COLOR] askeri, [COLOR=#0000ff]Irak[/COLOR]’ın kendi toprağı kabul ettiği bir yerdeki kullanılmayan bir petrol kuyusuna bayrak dikmiş ve sorun yaratmıştı.