Türkiye Büyük Millet Meclisinin Açılması 23 NİSAN 1920

Milli Mücadele döneminde Mustafa Kemal’in öncülüğünde yürütülen bağımsızlık çalışmalarının hepsinde öncelikli olarak millet adına tek yetkili merci olan Meclis-i Mebusan’ın bir an önce toplanması esası üzerinde durulmuştur. Aralık 1918’de, Padişah’ın Meclis’i baskılar doğrultusunda kapatması, hükümet işlerini meclis denetiminden yoksun bırakmıştı. İlerleyen zaman içinde Anadolu’da doğan Kuvvay-i Milliye Hareketi bu önemli boşluğa ısrarla işaret etmiş, gerçekleştirdiği milli kongreler sonunda Temsil Heyeti adıyla, meclis açılana kadar millet adına işleri yönetecek bir milli heyet oluşturulmuştu. Ancak 1919 yılı sonlarına doğru İstanbul’da Mebusan Meclisi’nin yeniden açılması için her şeyin yolunda gittiğini gören ve Anadolu’da inisiyatifi büyük ölçüde ellerinde bulunduran Kuvvay-ı Milliye taraftarı komutanlar, Meclis’in açılmasından sonraki tutumlarının ne olacağını belirlemek üzere 16-29 Kasım 1919 tarihleri arasında Sivas’ta bir araya geldiler. Yaptıkları durum değerlendirmesi sonucunda aralarında şu hususları kararlaştırdılar:

Meclis, bütün sakınca ve tehlikelere rağmen İstanbul’da toplanacak, mebuslar İstanbul’a gitmeden önce bazı konularda aydınlatılacak.
Toplanacak bu mecliste, milli teşkilatın progr***** savunacak kuvvetli bir grubun kurulması sağlanacak
Milli teşkilatın, yurt genelinde yaygınlaşmasında komutanlar ellerinden gelen yardım ve hizmeti seferber edecekler
Temsil heyeti görevine meclis açıldıktan sonra, rahat çalışmak için güvenli bir ortama kavuşana kadar devam edecek, böyle bir ortam sağlandığı inancına varıldığında, milli heyetin durumu bir kongreyle belirlenecek
Paris Barış Konferansı’nın Türkiye hakkında olumsuz karar vermesi ve bu kararın meclis tarafından kabul edilmesi halinde, milletin düşüncesi öğrenilecek ve ona göre hareket edilecektir. (TURAN ve diğ., 2000: s.117-118 )

Alınan kararlar ve yapılan çalışmaların ardından 12 Ocak 1920 Pazartesi günü Son Osmanlı Meclis-i Mebusan’ı Padişah’ın beyannamesinin okunmasıyla açıldı. Erzurum mebusu seçilen ancak Ankara’da kalan Mustafa Kemal, daha önce kararlaştırıldığı halde meclis başkanlığına...