Pardus

[IMG]http://tr.pardus-wiki.org/images/thumb/7/70/Pardus-tescil.png/64px-Pardus-tescil.png[/IMG]
Pardus, TÜBİTAK - BİLGEM (Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi) tarafından başlatılan ve devam ettirilmekte olan bir işletim sistemi geliştirme projesidir. Pardus projesi, özgür yazılım yaklaşım ve yöntemlerini kullanarak, öncelikle kurumsal kullanıcılar için rekabetçi ve yenilikçi bir Linux dağıtımı geliştirmeyi ve bu dağıtım üzerinde kurumsal pazar için ürün ve çözümleri doğrudan ya da Türkiye özgür yazılım ekosistemi eliyle üretmeyi hedefler.
Pardus adı, Anadolu Parsı'nın bilimsel adı olan Panthera pardus tulliana'dan gelmektedir.
Pardus'un ilk sürümü, 26 Aralık 2005'te yayımlanmıştır. Pardus, kullanıcılarına İnternet'te gezinme, e-posta okuma, güvenli iletişim sağlama, bilgisayarın çoklu ortam özelliklerini kullanma, müzik dinleme ve film izleme gibi olanakların hepsini sağlar. Pardus Projesi, 2009 yılına kadar BİLGEM'in özkaynakları ile finanse edilmiş ve ilk defa 2009 yılında milli bütçeden 3 yıl süreyle kullanılacak kaynak ayrılmıştır.
Pardus, Türkiye'de yaklaşık 200-250 bin kişi tarafından kullanılmaktadır.

Tarihçesi


2003 yılının önemli bir bölümünde ulusal bir dağıtımın gerekliliği, dünyada benzer uygulamalar, yazılım endüstrisinin mevcut durumu ve eğilimleri araştırıldı. Ülkenin bilgi teknolojisi alanındaki insan kaynağı, yerel yazılım sanayinin yetenekleri ve rekabet unsurları incelendi. Tüm bulgular ışığında, 2003 yılı Yazı'nda, bir ulusal işletim sistemi dağıtımı oluşturmanın yerinde bir karar olduğu sonucuna varılarak somut düzeyde planlama işine girişildi.
Mevcut işletim sistemleri, başta Linux olmak üzere incelendi, açık kaynak yazılım metodolojisi ve felsefesi ayrıntılı olarak çalışıldı. Hedef, bir dağıtım oluşturmanın ötesinde, bu dağıtımı sürekli kılabilecek organizasyonel yapıyı da kurmak olduğundan yazılım endüstrisinde, özellikle açık kaynak çerçevesinde, kullanılabilecek iş modelleri irdelendi.
[IMG]http://tr.pardus-wiki.org/images/thumb/f/ff/Pardus-1.0.png/210px-Pardus-1.0.png[/IMG] [IMG]http://tr.pardus-wiki.org/skins/common/images/magnify-clip.png[/IMG]
Pardus 1.0'da masaüstü ve Kaptan sihirbazı


Bu incelemeler sonrasında, 2003 yılı Güzü'nde, Linux temelli, açık kaynaklı, olabildiğince GPL lisanslama yöntemini kullanan bir işletim sistemi dağıtımı oluşturulmasına karar verildi. Pardus Projesi'nin hayata geçmesi 2004 yılı başında teknik ekibin çekirdeğinin oluşturulması ile başladı. Bu aşamada Türkiye'nin Linux geçmişi, mevcut ve planlanan dağıtımlar, açık kaynak ve Linux camiası ve girişimleri de göz önüne alınarak, var olan bilgi birikimi ve deneyimden en üst düzeyde yararlanmanın yolları arandı. Sonuçta ulusal işletim sistemi geliştirilmesinde görev alması en uygun kişiler Türkiye'nin dört bir yanından seçilerek TÜBİTAK BİLGEM bünyesinde katıldılar.
2004 yılının önemli bir kısmı teknik alternatiflerin değerlendirilmesi ile geçti. Farklı Linux dağıtımları incelendi, mevcut dağıtımlardaki eksiklikler, olası gelişim alanları, yapılması gerekenler ve bunların iş gücü ve kaynak gereksinimleri irdelendi. Hedef kitlenin kim olacağı üzerinde beyin fırtınaları yapıldı, bunun sonucu olarak yol haritası alternatifleri belirlendi.
2004 yılı Ekim ayında bu teknik değerlendirmeler sonuçlandı ve yayınlanan Proje Ana Sözleşmesi ile amaç, yöntem ve takvim belirlendi. Pardus'un “bilişim okur-yazarlığına sahip bilgisayar kullanıcılarının temel masaüstü ihtiyaçlarını hedefleyen” bir işletim sistemi olmasına, “mevcut Linux dağıtımlarının üstün taraflarını kavram, mimari ya da kod olarak kullanmasına”, ancak “otonom sisteme evrilebilecek bir yapılandırma çerçevesi ve araçları ile kurulum, yapılandırma ve kullanım kolaylığı sağlamasına” karar verildi.
Teknik hedefi ve yöntemi belirlenen proje hızla ilerlemeye başladı ve 1 Şubat 2005 tarihinde ilk ürün olan Pardus Çalışan CD 1.0 yayımlandı. Proje'nin amaçları ve teknik yaklaşımı hakkında Linux camiası ve kullanıcıları bilgilendirmeyi amaçlayan Çalışan CD beklenenin üzerinde ilgi gördü. Sonrasında geliştirme daha çok özgün yenilik projelerine yoğunlaştırıldı ve nihayet 26 Aralık 2005'te Pardus'un ilk kurulabilir sürümü olan Pardus 1.0 Web üzerinden yayımlanmaya başlandı.

Sürümler


2003 yılı sonlarında başlayan Pardus Projesi'nin ilk kararlı sürümü 26 Aralık 2005'te yayımlanmıştır.
Pardus'un, hitap ettiği kullanıcı kitlesi bakımından iki sürümü bulunmaktadır: Bireysel kullanıcılara yönelik Pardus 2000 serisi sürümleri ile kurumsal kullanıcılara yönelik Pardus Kurumsal sürümleri.
Pardus 2000 serisi sürümler, Pardus Kurumsal sürümlerinin geliştirme temelini oluşturmak ve bilişim okuryazarı son kullanıcının temel masaüstü ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirilmektedir. Pardus 2000 serisi sürümlerde kullanışlılık ve görsel çekicilik özelliklerine daha fazla önem verilmekte olup desteklenme süresi kurumsal sürümlere göre daha kısadır.
Pardus 2009.2 ve Pardus Kurumsal 1'e kadar olan bireysel ve kurumsal sürümler, CD olarak yayımlanırken Pardus 2011 ve Pardus Kurumsal 2 sürümleri ile beraber sürümler standart CD'lere sığamayacak kadar büyük hale geldiği için artık optik sürücü olarak DVD kullanılmaktadır.
Pardus, yayımlanan son bireysel sürümü olan Pardus 2011.2 itibarıyla Türkçe dâhil, 10 dilde kullanılabilmektedir.