11
EXE RANK
~TiM[e]-oVeR~
Fexe Kullanıcısı
Puanları
0
Çözümler
0
- Katılım
- 2 Kas 2008
- Mesajlar
- 11,101
- Tepkime puanı
- 0
- Puanları
- 0
- Yaş
- 39
- Web sitesi
- www.google.com
Özel Görelilik
Einstein in görelilik kuramı, gerçekliğin keyfiyete göre ( sana göre, bana göre) değiştiğini bu anlamda da herhangi bir konuda her hangi bir gerçeklikten söz edemilemiyeceğini söyleyen görüşlerin aksine,zaman daha dahil herşeyi bellirli bir maddi gerçeğe ( belirli bir maddi referans sistemine ) endeksliyor ve doğa yasalarının bütün referans sistemleri için bağlayıcı ve aynı olduğunu ortaya koyuyor. İsterseniz özel görelilik kur***** örneklerle irdelemeye çalışalım.
Adres tarif ediyoruz, şu caddenin solundaki ev diyoruz. Doğu, batı yönlü bir cadde üzerinde üzerinde olsun evimiz, o halde yön belirtmeden, yolun sağında yada solunda demek yeterli olmuyor. Şu cadde üzerinde doğuya doğru giderken solda demek gerekiyor. Yani sağ ve sol kavramları ancak bir yön verildiğinde anlamlı olmaktadır.
Gündüzmü, gecemide de durum böyledir. Örneğin Türkiye'de gündüzken, Avustralya'da gecedir. Yani bir coğrafi nokta belirtmeden dünya üzerinde gece ve gündüz soruları yanıtlanamaz.
Aynı şekilde büyük, küçük de böyledir. Neye göre büyük neye göre küçük soruları yanıtlanmadan yani bir referans noktası alınmadan bu soru yanıtlanamaz. Benim yaşım Ali den büyük Ayşe den küçük gibi, yada boyum şundan uzun, bundan kısa gibi.
Yukarı ve aşşağı kavramları ele alalım. Dünyamızı küresel olduğunu gözümüzün önüne getirirsek ve İstanbulu referans alırsak, Avustralya aşağımızda yer alır. Ortaçağda dünyanın küresel olduğu gerçeğini reddedenler şu itirazda bulunuyorlardı, insanların başaşağı yürüyebilmeleri olacak şeymiydi. Öyleya bize göre Avustralyalılar başaşağı durmaktadırlar. Dünya nın küreselliği bilinmediği, onun bir masa gibi dümdüz sanıldığı dönemlerde şakül doğrultusu insanların zihninde mutlak bir kavramdı ve yeryüzünün her noktasında şakül doğrultularının yönü aynıydı, birbirlerine parelel doğrulardı. Bundan dolayı yukarı ve aşağı kavramları mutlaktı, referans yüzeyi Dünyanın düz olan yüzeyiydi.
Dünya nın küresel olduğu kanıtlandığında şakül doğrultusu kavramıda insan zihninde yalpayamaya başladı. Dünyanın değişik noktalarından tutulan şaküllerin hepsi yere dikti ama şakül ipi doğrultuları birbirine paralel değil belli bir açı ile duruyordu. Böylelikle, dünyanın merkezinde toplanan ve birbirlerine göre açılı duran çeşitli doğrultular buluruz. İşte İstanbuldan tuttuğumuz şakül ipinin doğrultusunu mutlak alırsak, Avustralya sakinlerinin başaşşağı yürüdükleri sonucuna varırız varırız, Avustralya sakinlerine görede başaşşağı duran bizleriz. Yani bir refarans noktası alınmadan kim aşşağıda kim kim yukarıda anlaşılmaz.
Aynı şekilde uzaydaki konum kavramıda görelidir. Bir cismin uzaydaki yerini belirtmemiz gerektiğinde, onun başka cisimlere göre konumu kastedilmektedir. Eğer bizden bir soruya cevap olarak, bir cismin yerini, başka cisimleri belirtmeden saptamamız istenirse, o soruyu saçmalıkla nitelemek gerekir.
Gene bir cismin uzayda yer değiştirmesi kavramıda, görelidir. Bir cisimin yerdeğiştirdiğini gözledik dediğimizde, onun diğer cisimlere göre konumu değişti, demek istiyoruz aslında. Örneğin dünya şu hızla, şu yönde hareket etmekte dediğimizde, güneşi referansa alarak söylüyoruz.
Einstein in görelilik kuramı, gerçekliğin keyfiyete göre ( sana göre, bana göre) değiştiğini bu anlamda da herhangi bir konuda her hangi bir gerçeklikten söz edemilemiyeceğini söyleyen görüşlerin aksine,zaman daha dahil herşeyi bellirli bir maddi gerçeğe ( belirli bir maddi referans sistemine ) endeksliyor ve doğa yasalarının bütün referans sistemleri için bağlayıcı ve aynı olduğunu ortaya koyuyor. İsterseniz özel görelilik kur***** örneklerle irdelemeye çalışalım.
Adres tarif ediyoruz, şu caddenin solundaki ev diyoruz. Doğu, batı yönlü bir cadde üzerinde üzerinde olsun evimiz, o halde yön belirtmeden, yolun sağında yada solunda demek yeterli olmuyor. Şu cadde üzerinde doğuya doğru giderken solda demek gerekiyor. Yani sağ ve sol kavramları ancak bir yön verildiğinde anlamlı olmaktadır.
Gündüzmü, gecemide de durum böyledir. Örneğin Türkiye'de gündüzken, Avustralya'da gecedir. Yani bir coğrafi nokta belirtmeden dünya üzerinde gece ve gündüz soruları yanıtlanamaz.
Aynı şekilde büyük, küçük de böyledir. Neye göre büyük neye göre küçük soruları yanıtlanmadan yani bir referans noktası alınmadan bu soru yanıtlanamaz. Benim yaşım Ali den büyük Ayşe den küçük gibi, yada boyum şundan uzun, bundan kısa gibi.
Yukarı ve aşşağı kavramları ele alalım. Dünyamızı küresel olduğunu gözümüzün önüne getirirsek ve İstanbulu referans alırsak, Avustralya aşağımızda yer alır. Ortaçağda dünyanın küresel olduğu gerçeğini reddedenler şu itirazda bulunuyorlardı, insanların başaşağı yürüyebilmeleri olacak şeymiydi. Öyleya bize göre Avustralyalılar başaşağı durmaktadırlar. Dünya nın küreselliği bilinmediği, onun bir masa gibi dümdüz sanıldığı dönemlerde şakül doğrultusu insanların zihninde mutlak bir kavramdı ve yeryüzünün her noktasında şakül doğrultularının yönü aynıydı, birbirlerine parelel doğrulardı. Bundan dolayı yukarı ve aşağı kavramları mutlaktı, referans yüzeyi Dünyanın düz olan yüzeyiydi.
Dünya nın küresel olduğu kanıtlandığında şakül doğrultusu kavramıda insan zihninde yalpayamaya başladı. Dünyanın değişik noktalarından tutulan şaküllerin hepsi yere dikti ama şakül ipi doğrultuları birbirine paralel değil belli bir açı ile duruyordu. Böylelikle, dünyanın merkezinde toplanan ve birbirlerine göre açılı duran çeşitli doğrultular buluruz. İşte İstanbuldan tuttuğumuz şakül ipinin doğrultusunu mutlak alırsak, Avustralya sakinlerinin başaşşağı yürüdükleri sonucuna varırız varırız, Avustralya sakinlerine görede başaşşağı duran bizleriz. Yani bir refarans noktası alınmadan kim aşşağıda kim kim yukarıda anlaşılmaz.
Aynı şekilde uzaydaki konum kavramıda görelidir. Bir cismin uzaydaki yerini belirtmemiz gerektiğinde, onun başka cisimlere göre konumu kastedilmektedir. Eğer bizden bir soruya cevap olarak, bir cismin yerini, başka cisimleri belirtmeden saptamamız istenirse, o soruyu saçmalıkla nitelemek gerekir.
Gene bir cismin uzayda yer değiştirmesi kavramıda, görelidir. Bir cisimin yerdeğiştirdiğini gözledik dediğimizde, onun diğer cisimlere göre konumu değişti, demek istiyoruz aslında. Örneğin dünya şu hızla, şu yönde hareket etmekte dediğimizde, güneşi referansa alarak söylüyoruz.