Kül Tegin Kimdir

sAwjer`o · 4 Ara 2010

Kül Tegin Kimdir ? Kül Tegin'in Hayatı
Kül Tegin Kimdir ? Kül Tegin'in Hayatı

Kül Tegin Kimdir ? Kül Tegin'in Hayatı
Kül Tegin 684 yılında doğdu

Babası İlteriş öldüğünde ağabeyi Bilge 8, Kül Tegin ise 7 yaşındaydı

Ağabeyiyle birlikte amcası Kapağan Kağan tarafından büyütüldü

Bilge Kağan 32 yaşında ülke yönetimini ele aldığında, Kül Kegin de 31 yaşında onun yardımcısı oldu ve ordunun başına geçti

Ağabeyi ile birlikte ülkelerindeki isyanları bastıran Kül Tegin’e ilişkin en sağlıklı bilgiler Orhun Abideleri’nde yer alır

Kül Tegin, 16 yaşında iken amcası Kapağan Kağan ile birlikte 50 bin kişilik Çin ordusuyla yapılan savaşa katıldı ve kahramanlığı ile dikkat çekti

Kül Tegin, 21 yaşında iken Çinli general Caca ile yapılan savaşta da yer almış ve üç atını kaybetmişti

Çinli askerlerin attığı 100’den fazla oktan kurtulmayı başararak, bu savaşın kazanılmasında büyük payı olduğu abidelerde yazılıdır

Kül Tegin, 26 yaşında iken Göktürk Devleti’ne başkaldıran Kırgızlara karşı düzenlenen sefere de katıldı

Sanga Dağı’nın eteklerinde 710 yılında yapılan savaşta, Kül Tegin’in savaşçılığı Çinlilerin de dikkatini çekti ve Çin kaynaklarında onu ‘Yenilmez Savaşçı’ olarak gösterdiler

Kül Tegin 27 Şubat 731’de 47 yaşında iken öldü

1 Kasım 731’de kendisine büyük bir cenaze töreni düzenlendi

Törene Çin, Tıtan, Tatabı, Tibet, İran, Soğd, Buhara, Türgiş, Kırgız ve diğer devlet boyları da katıldı

Kül Tigin, Bilge Kağan'ın kardeşi, Kutlukhan'ın oğlu ve İstemi Kağan'ın torunudur

Kendisi Orhun Yazıtlarında emeğini bulundurmuştur

Kül Tigin ismi günümüzde Türkçe de Gültekin olarak da kullanılır

Kül Tigin (Tegin)
Göktürklerin Kutlug devri kumandanlarından, Bilge Kağan’ın kardeşi

Babası, Göktürklerde millî şuuru uyandırarak, İkinci Hâkanlık devrinin kurucusu İlteriş Kutlug Kağan, annesi İl-Bilge Hâtun idi

Babası Kutlug Kağan 692 senesinde vefât ettiğinde, yedi yaşındaydı

Ağabeyi Bilge ile amcası Kapagan Kağan’ın yanında büyüyüp, yetişti

Atabegi, büyük edip ve prens Yollug Tegin idi

Onun terbiyesinde yetişip, Türk töresini, devlet idâresini ve lüzumlu âdap ve erkânı öğrendi

Küçük yaşından îtibâren Bilge ile berâber amcası Kapagan Kağan’ın yanında akınlara, seferlere katılmaya başladı

702 senesinde devlet hizmetine girdiğinde, on altı yaşında idi

Amcası Kapagan Kağan ile Mâveraünnehir’deki Suğdakiler üzerine yapılan sefere katıldı

Muvaffakiyetle dönüldü

706 senesinde, elli bin kişilik Çin ordusunun imhâ edilmesinde çok büyük hizmeti geçti

Piyâde kuvvetleriyle hücuma geçerek Çin kumandanını esir etti

Esir Çin kumandanını Kağana gönderdi

707 senesinde, Çinliler ile yapılan muhârebede, üç at değiştirecek kadar çetin mücâdelelere katıldı

Yaralanmasına rağmen muhârebeye devâm etti

Bu muhârebede Çin ordusu yok edildi

Çinlilerin teşvik ettiği isyanların bastırılmasında mühim hizmetlerde bulundu

Kapagan Kağan’ın 716 senesinde vefâtıyla, ağabeyi Bilge’nin kağanlığa geçmesine çalıştı ve muvaffak oldu

Kendisi cesâret ve muharipliği ile meşhûr olduğundan, ordu kumandanı ve doğu bölgesi şadlığına getirildi

İç isyanların ve taht kavgalarının bastırılmasında vazîfe aldı

Âsîleri mağlup ederek, Türklerin birlik ve berâberliğini sağladı

731 târihinde Moga Kurgan’daki karargâhında öldü

Onun ölümü, başta Bilge Kağan olmak üzere Türk milletini mâteme boğdu

Kül Tegin adına âbidevî bir eser yapıldı

Orhun Nehri sâhilinde Orhun Âbideleri veya Türük Bengü Taşları da denilen eser, Türk yâni Orhon Alfâbesiyle yazıldı

Âbide, Yollug Tegin tarafından yazılıp, 21 Kasım 731’de Orhun Nehri sâhiline dikildi

Âbide’de; Alpliği, cesâreti, muhâripliği, kumandanlığı ve Türk Milleti’ne hizmeti, edebî bir lisanla anlatılır

Kül Tegin Âbidesi, Göktürk Târihi, kültürü, Türk dil ve edebiyâtı yönünden emsalsiz bir eserdir

Âbide’nin metni Türkçe yazılmış, ayrıca Çince tercümesine yer verilmiştir

Kül Tegin Kimdir

sAwjer`o