1
EXE RANK
ByGkhan
Fexe Kullanıcısı
HAKİMİYET ANLAYIŞI, İDARİ TEŞKİLAT, ÖZELLİKLERİ (2) (AYRINTILI) (MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİNDE KÜLTÜR VE MEDENİYET İLE İLGİLİ KONU ANLATIM)
-Anadolu Beylikleri'nde devlet, daha önceki Türk beyliklerinde olduğu gibi hükümdar ailesinin ortak mali sayılıyordu. Devleti aile arasından seçilen reis idare ederdi.
-Ailenin en yaşlısına veya en nüfuzlusuna "ulu beg" denirdi.
-Ulu Bey hükümet merkezinde oturur, kardeş ve çocukları ise vilâyetlere gönderilirdi.
-Ulu bey unvanı daha çok halk ve aşiret arasında kullanılır; teşrifat, ferman, sikke, hutbe ve kitabelerde ise "emir-i azam" veya "sultan-i azam" tabirleri tercih edilirdi.
-Anadolu beyliklerinde, Selçuklularda olduğu gibi merkezde devlet islerini yürütmek için bir divan teşkilâtı kurulmuştu.
-Divanin başındaki reise genellikle "vezir" veya "sahib-i azam" denirdi. Emrinde bir kalem heyeti bulunan divan reisleri devletin kanun ve nizamlarının tatbikiyle uğraşırlardı.
-Devletin mali isleri ise Divan-i İstifa denilen ayrı bir divan tarafından yürütülürdü.
-Hükümdarın emir ve fermanlarını yazmak için İnşa Divani ile adli ve askeri islere bakan ayrı makamlar vardı.
-Vilâyetlerdeki şehzadelerin emirleri altında da merkezdeki divanin ayni, fakat daha küçük şekilleri bulunurdu.
-Vilâyetleri idare etmek ve böylece devlet islerine alışmak için gönderilen şehzadeler eğer küçük iseler, yanlarına hükümdarın güvendiği[U][COLOR=blue][COLOR=#000066] (bilgi yelpazesi.net)[/COLOR][/COLOR][/U] birisi "Ata Bey" veya "Lala" unvanıyla tayin olunur ve şehzade büyüyünceye kadar, hatta yetiştikten sonra da devlet islerini bu Lala idare ederdi.
-Vilâyetlerde Divan-i İstifa’nın reisine bağlı tahsil memurları bulunur ve bunlar topladıkları parayı verilen emre göre gereken yerlere dağıtırlardı.
-Ser’i islere ise Kadılar bakar ve şahıslar arasındaki hukuki meseleleri hallederlerdi. Vilâyetin askerî ve güvenlik islerinden ise subaşılar sorumlu idiler.